آشنایی با فلاتر و زبان دارت در ساخت اپلیکیشن

فلاتر یا flutter چیست؟

فلاتر یا flutter یک پلتفرم منبع باز توسعه نرم‌افرار است که توسط گوگل ساخته شده است. فلاتر برای ساخت نرم‌افزارهای کراس پلتفرم (Cross Platform) یا چند سکویی ساخته شده است که توسط آن می‌توان برای ویندوز، وب، اندروید، آی او اس و … برنامه نوشت. عمر زیادی از تولد فلاتر نمی‌گذرد؛ در سال 2015 از این واسط کاربری رونمایی شد و در سال 2017 برای اولین بار منتشر شد.

ویژگی‌های فلاتر

از جمله ویژگی‌های فلاتر می‌توان به این نکات اشاره کرد: فلاتر منبع‌باز (Open Source) و رایگان است؛ پیچیدگی خاصی ندارد؛ کدهای لازم در آن به زبان دارت یا dart نوشته می‌شوند؛ به صورت کراس پلاتفرم است؛ یعنی با یک بار کدنویسی می‌توانید خروجی‌های متعددی از جمله برای تلفن همراه شامل سیستم‌عامل‌های اندروید (Android) و آی او اس (IOS)، دسکتاپ (ویندوز، لینوکس، مک) و وب از آن بگیرید؛ این پلتفرم توسط گوگل پشتیبانی می‌شود و همچنین بسته‌ها یا به نوعی کتابخانه‌های آماده بسیاری توسط توسعه‌دهندگان برای کاربران فلاتر ایجاد شده است که بسیاری از آنها روی سایت pub.dev قرار دارند که به آسانی می‌توانید از آنها در پروژه‌های خود استفاده کرده و حجم کدنویسی را به حداقل ممکن برسانید.

زبان دارت یا dart

گفتیم برای تولید اپلیکیشن توسط فلاتر از زبان دارت یا dart استفاده می‌شود. اما بد نیست که در این بخش با این زبان بیشتر آشنا شوید. این زبان نیز همانند فلاتر توسط گوگل و برای جایگزینی با جاوا اسکریپت توسعه داده می‌شود. حل مشکلات جاوا اسکریپت، استفاده ساده در پروژه‌های بزرگ، امنیت بیشتر و قابلیت‌های فراوانی که به آن داده‌ شده است، آن را نسبت به جاوا اسکریپت متمایز کرده است. دارت زبانی شی‌گرا و مشابه زبان C است که توسط توسط بک و کسپر لاند پایه گذاری شده است و هنگام اجرا، به نسخه مدرن جاوا اسکریپت کامپایل می‌شود.

اگر بخواهید با زبان دارت آشنا شوید، می‌توانید از سایت دارت‌پد یا dartpad استفاده کنید. اما این نکته را در نظر داشته باشید که برای آی پی ایران این سایت باز می‌شود اما هنگام اجرا، خطا می‌دهد؛ خطایی به شکل Error compiling to JavaScript: XMLHttpRequest error. می‌دهد که لازم است از تحریم شکن که توضیحات تنظیم آن در سایت شکن آورده شده است استفاده کنید. چنانچه با تنظیمات DNS موفق به رفع این خطا نشدید، می‌توانید از برنامه‌های تغییر IP به این منظور استفاده کنید.

یکی از اهداف نیوسان‌وب، آمورزش زبان دارت است که در مقالات آتی در خصوص این زبان و آموزش آن نکات بیشتر و تکمیلی را خدمت مخاطبین عزیز نیوسان‌وب ارائه خواهیم کرد.

به عنوان مثال اولین برنامه دارت را که می‌خواهیم به شکلی بنویسیم که “Hello World!” و “Hello Newsunweb!” را چاپ کند. به این منطور در داخل متد ()main با استفااده از کلمه کلیدی print به چاپ آنها می‌پردازیم و در نهایت با فشردن دکمه Run خروجی را مشاهده می‌کنیم:

نصب نیازمندی‌های فلاتر و دارت

برای نصب نیازمندی‌های فلاتر و دارت لازم استSDK را دانلود کنید و در درایو c قرار دهید. می‌توانید اندروید استودیو را نصب کنید و تنظیمات لازم را برای نصب و اجرای شبیه‌سازهای (Emulator) گوشی تلفن همراه را نیز در آن انجام دهید. git و visual studio code را نصب کنید و در ویژوال استودیو هم اکستنشن‌های دارت و فلاتر را به آن اضافه کنید. این مراحل ممکن است طولانی بوده یا به خطاهای مختلف در مراحل مختلف بر بخورید که لازم است با صبر و حوصله کافی به انجام آنها بپردازید و در مراحل نصب هم احتمالا از تحریم شکن یا ابزارهای تغییر IP نیز کمک بگیرید. در نهایت برای مثال با اجرای کد flutter doctor در cmd ویندوز می‌توانید از نصب صحیح آن مطلع شوید. در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد، با تیک سبز برای هر یک از آیتم‌ها از صحت نصب مطلع می‌شوید و در غیر این صورت باید مجددا اقدام به رفع مشکل کنید.

فلاتر شامل چه چیزهایی است؟

فلاتر شامل SDK یا Software Development Kit که در فارسی به آن کیت توسعه نرم‌افزار گفته می‌شود و همچنین فریمورک که واسط کاربری مبتنی بر ویجت‌ها (Widget) است که معادل آن در فارسی نیز ابزارک نامیده می‌شود، است.

SDK در واقع شامل کدها، کتابخانه‌ها، دیباگر، مستندات، کامپایلر، ابزارهای تست و تجزیه تحلیل و … است؛ اما با استفاده از ویجت‌ها کاربران یا طراحان اپلیکیشن می‌توانند UI آنها را بسارند که شامل ابزارک‌هایی مثل دکمه‌ها، ورودی‌های متنی، اسلایدرها و … می‌باشد.