آموزش برنامه نویسی به زبان دارت (بخش 1)

زبان دارت یا dart

قبلا در بخش مقدمات فلاتر و دارت در خصوص این ربان و کاربرد آن در فلاتر نکات لازم گفته شد. همانطور که گفتیم، دارت زبانی برای اجرای کدهای نوشته شده در فلاتر است. برای شروع یادگیری این زبان و پیاده‌سازی کدها می‌توانید از سایت dartpad.dev استفاده کنید. البته در همان بخش قبل گفتیم که اگر بخواهید در داخل ایران از این سایت استفاده کنید، چگونه امکان پذیر است. حالا بیایید با هم سراغ آموزش زبان دارت برویم.

اولین برنامه دارت

معمولا برای شروع یادگیری هر زبان برنامه‌نویسی، آموزش‌ها از چاپ Hello World آغاز می‌شوند. اگر فکر کنید بیشتر برنامه‌نویسان دنیا از همین Hello World آغاز به کار کرده‌اند شاید این شروع برایتان جالب به نظر برسد. خب حالا وقتش است که برویم سراغ کار و به اصطلاح برنامه نویس‌ها که میگن “حرف بسه، کدتو نشون بده!”، ما هم در این خصوص اقدام عملی بکنیم.

در زبان دارت یک متد main وجود دارد که همه چیز و اجرای برنامه از آنجا آغاز می‌شود. برای نوشتن برنامه “سلام دنیا” هم کافی هست که از متد print که یک کلمه کلیدی در زبان dart برای چاپ نتیجه است، استفاده کنیم به همین سادگی:

;print(“Hello World!”)

حالا اگر در همان صفحه dartpad روی دکمه Run کلیمک کنید، خروجی به شکل !Hello World نشان داده می‌شود. تبریک! این اولین برنامه شما برای زبان دارت است. توجه کنید که برخی کلمات در هر زبانی از جمله زبان دارت کلیدی و رزرو شده هستند مانند print که باید به همین شکل نوشته شود و به بزرگی و کوچکی حروف هم حساس است. همانطور که می‌دانید در زبان انگلیسی به این مساله case sensitive گفته می‌شود.

به این نکته هم دقت کنید که برای رشته‌ها در زبان دارت می‌توانید به جای دابل کوتیشن از تک کوتیشن هم استفاده کنید بدون دریافت هیچگونه خطایی. علامت نقطه ویرگول در پایان هر خط از کد، که آن خط را از خط دیگر مجزا می‌کند هم نباید فراموش شود و در زبان دارت اجباری است.

توضیحات در خصوص ()print

در داخل پرانتز ()print که بعدا خواهیم گفت یک متد است و توضیحات لازم را در خصوص آنها ارائه خواهیم داد (در حال حاضر نیازی نیست خودتان را با آن درگیر کنید)، یک رشته یا String با متن !Hello World نوشته‌ایم و باید بدانید که رشته‌ها که در خصوص آنها به صورت اختصاصی در مبجث انواع متغیرها در زبان دارت توضیح خواهیم داد، در داخل دابل کوتیشن واقع می‌شوند.

همانطور که گفته شد، همه اینها در داخل بلوک متد main قرار می‌گیرند. منظور از بلوک در اینجا همان محدوده متد است که محدوده آن از آکولاد اول شروع شده و در آکولاد دوم پایان می‌یابد.

بیایید کمی بیشتر با print کار کنیم. print در واقع در زبان دارت، تمام انواع متغیرها را می‌پذیر و آنها را به متغیر رشته‌ای تبدیل کرده و در نهایت چاپ می‌کند. خطوط زیر را ببینید: 

خروجی 5 می‌دهد.//    ;print(5)

خروجی NewsunWeb می‌دهد.//    ;print(“NewsunWeb”)

خروجی 89 می‌دهد.//    ;print(“89”)

همانطور که می‌بینید در اولین خط، عدد 5 وارد شده است؛ در خط رشته NewsunWeb وارد شده است و در خط سوم هم رشته 89 وارد شده است که همه اینها تبدیل به رشته شده و خروجی رشته‌ای نیز می‌دهند.

در حال حاضر ما قصد نداریم در خصوص انواع متغیرها صحبت کنیم و در مباحث آتی در خصوص آنها بحث مفصلی خواهیم کرد ولی اگر بخواهید نوع متغیرهایی که تاکنون نوشتید را مشخص کنید می توانید از runtimeType. بعد از متغیر استفاده کنید. برای مثال کدها و خروجی‌های آنها را در تصویر زیر ببینید:

همانطور که می‌بینید انواع نوع داده یا data type را در مثال‌های بالا نشان دادیم. دقت کنید که با نوشتن print، در واقع چاپ آنچه به متد print وارد می‌شود، در یک خط انجام شده و برنامه برای چاپ سایر print ها به خط بعد می‌رود.

ترکیب رشته‌ها در دارت

 اگر یک بار دیگر به آخرین پاراگراف قبل از این بخش نگاهی بیندازید، در آنجا گفتیم که print در یک خط چاپ رشته‌ها را انجام می‌دهد و سپس به خط بعدی می‌رود. به اما شاید بد نیست بدانیم که اگر نخواهیم این اتفاق نیفتد چه باید بکنیم؟ برای این مساله دو راه حل وجود دارد که هر دو را ذکر خواهیم کرد و در نهایت روش بهتر که همان Interpolation نامیده می‌شود را نام خواهیم برد تا پس از مبحث متغیرها و انواع آنها، شما را با آن بیشتر آشنا کنیم. می‌توانید مثال زیر را نیز ببینید:

روش اول برای جلوگیری از ایجاد یک خط اضافی، استفاده از علامت بعلاوه برای الحاق دو رشته به هم است. کدهای زیر را ببینید:

البته باید دقت کنید که متد print همزمان نمی‌تواند دو متغیر ناهمگون را بپذیرد. برای مثال اگر بخواهید بدون تبدیل نوع داده، یک رشته و یک عدد را ترکیب کنید به مشکل بر می‌خورید:

برای حل این مشکل باید 12 را نیز با استفاده از متد ()toString به رشته تبدیل کنید تا خطایی رخ ندهد.

اما در هر حال باید بدانید راه بهتر و استانداردتری نیز دارت برای ترکیب دو متغیر در اختیار ما قرار داده است که این کار را راحت تر می‌کند و بخصوص وقتی با بحث متغیرها آشنا شدیم، خواهید دید که به سهولت درک و خوانایی کدها را نیز می‌افزاید که به آن interpolation گفته می‌شود. برای بهره‌گیری از آن نیز با استفاده از یک علامت $ و استفاده از یک آکولاد باز و بسته این امر امکان پذیر شده است که پس از مبحق متغیرها و انواع آنها، این را هم توضیح خواهیم داد.

کامنت گذاری در دارت

کامنت گذاری در دارت با استفاده از علایم // و پیش از هر خط می‌تواند انجام شود؛ در واقع وقتی خط یا خطوطی کامنت شوند، آن خطوط توسط کمپایلر نادیده گرفته شده و اجرا نمی‌شوند. از کامنت معمولا برای دو مظور استفاده می‌شود: (1) افزودن توضیحات به کدها به این منظور که هنگام مراجعه مجدد یا پس از مدت طولانی سریعتر بدانید که چه کرده‌اید و (2) جلوگیری از اجرای برخی فسمت‌های کد بدون حذف آن تا اینکه اگر لازم باشد در آینده آن‌ها را مجددا از حالت کامنت خارج کرده و اجرا نمایید.

جمع‌بندی و سخن پایانی

در این بخش اولین برامه خود با زبان دارت را که همان چاپ Hello World بود نوشتیم. توضیحات لازم در خصوص متد print ارائه دیدیم و گفتیم که این متد هر چیزی که به داخلش می‌رود را به رشته تبدیل کرده و چاپ می‌کند. در خصوص ترکیب رشته‌ها و چاپ آنها با این متد هم هم توضیحات لازم را دادیم و در نهایت در خصوص کامنت گذاری در این زبان هم نکاتی که لازم بود را خدمت کاربران عزیز وبسایت نیوسان‌وب ارائه نمودیم. با ما همراه باشید؛ در مقالات آتی مباحث بیشتری را تحت پوشش خواهیم داد و این آموزش را تکمیل خواهیم کرد.